Kvinner fra Vågå

Foto: Bitten Munthe-Kaas

Vågåverger står på!

Kampen mot tvangsflyttingssaken i Vågå angår alle beboere i kommunale bofellesskap. Her møter en de tre som har drevet kampen mot tvangsflyttingen.

Mange har hørt om Vågå-saken hvor kommunen vil tvangsflytte tre beboere med utviklingshemming fra bofellesskapet i Moavegen hvor de har bodd i 28 år, til Finntunet, kommunens nye omsorgssenter. Få har hørt om de tre kvinnene som tok kampen opp mot kommunen. Siden 2013 har Frøydis Schjølberg, Marit Moen og Marie Kongsli Kleiven kjempet innbitt for å sikre den trygge og gode tilværelsen som de tre i Moavegen bofellesskap har.

Hvorfor engasjerer de tre seg og tar opp kampen mot kommunen?

Marit Moen er verge til en av beboerne som er 66 år. Han er hennes onkel. Mor til Marit var verge for sin bror frem til hun døde for åtte år siden. Marit er klar på hva hun kjemper for.

Marit Moen

Marit Moen blar gjennom noen av de kilovise papirene som saken har skapt siden 2013. I bakgrunnen sitter Marie Kongsli Kleiven (Foto: Bitten Munthe-Kaas)

– Min onkel er blitt tvangsflyttet tre ganger før. Det har alltid vært problematisk. Da han ble flyttet til Moavegen bofellesskap, trengte han syv år på å tilpasse seg. Det er krevende når en ikke forstår det som skjer og en heller ikke kan uttrykke seg slik som andre, da kommer protester og utageringer.

– Dersom vi taper denne kampen, så har vi på sett og vis sviktet. Min onkel har opplevd mye som ikke har vært bra. Flytting vil være uverdig. Onkelen min fortjener å få bli boende i Moavegen hvor han nå har tilpasset seg og trives.

Karie Kongsli Kleiven

Marie Kongsli Kleiven, leder av NFU Vågå lokallag (Foto: Bitten Munthe-Kaas)

Leder av NFU Vågå lokallag, Marie Kongsli Kleiven er mor til en gutt med utviklingshemming som bor i et annet av kommunens bofellesskap.

– Tvangsflyttingssaken i Vågå er en alvorlig trussel for beboerne i Moavegen, men det er også en stor trussel for alle utviklingshemmede som er kommunale leietakere. Vinner kommunen frem, så kan mange risikere å måtte flytte mot sin vilje når kommunen finner det forgodt å omorganisere.

–Tvangsflyttingssaken i Vågå forteller også om kommunens syn på innbyggere med utviklingshemming. De blir betraktet som en utgiftspost som det er greit å kutte i når kommunen vil spare penger. Vi planlegger å flytte fra Vågå kommune sammen med vår sønn. Vi må tilpasse oss til den dagen vi ikke kan bistå og følge opp vår sønn.

Frøydis Schjølberg

Frøydis Schjølberg er verge til to av beboerne i Moavegen (Foto: Bitten Munthe-Kaas)


Selv om Frøydis Schjølberg er verge til to av beboerne i Moavegen, så er hun ikke i slekt med noen av dem. Men Vågå er en liten kommune og Frøydis har langs fartstid fra sektoren, både som lærer, spesialpedagog og politiker. Hennes sterke sosiale engasjement er nok også en drivkraft. I institusjonsperioden var var hun medlem og av Oppland fylkeskommunes Helse- og sosialstyre. Hun var også leder for styret av Helsevesentet for psykisk utviklingshemmede (HVPU) i Oppland og deltok i komiteen som forberedte ansvarsreformen.

– Mannen på 60 år som jeg er verge for, møtte jeg første gang da han var åtte år. Da vergen hans ble syk for et års tid siden, så overtok jeg vergeansvaret. Kvinnen på 48 år, har jeg kjent siden hun var tre år. Jeg har vært vært hennes verge i elleve år. Jeg har et langt liv bak meg som lærer og spesialpedagog og har hatt mye med kvinnen å gjøre gjennom hele hennes liv.

– Det er vår plikt å sikre interessene til dem som ikke kan tale sin sak selv. Jeg er skuffet over Vågå kommune som overkjører de innbyggerne som har størst behov for trygghet og forutsigbarhet. Det virker som verdiene og målsetningen med avinstitusjonaliseringen og reformen er glemt. Målsetningen var å sikre hver og en tidligere institusjonsbeboer et godt liv, slik som de har det i Moavegen. Tvangsflytting vil medføre det motsatte og omsorgssenteret hvor kommunen vil flytte dem til, er heller ikke i samsvar med føringene fra reformen.

– Det synes som for lite ble lovfestet i reformperioden. Kampen som vi har vært gjennom siden 2013, viser at føringene fra reformens dager har for liten verdi.

Hvordan gikk behandlingen av ankesaken i Eidsivating lagmannsrett?

- Vi håper selvsagt at vi vinner frem, men jeg er langt i fra sikker. Hvis dommerne forstår hvor traumatiserende en flytting av beboerne vil være, så tror jeg det kan gå bra, sier Frøydis Schjølberg.

Mot slutten av mai kommer dommen. Da får vi svaret som vergene fra Vågå venter på, et svar som vil være av stor betydning for alle kommunale leietakere. Vi krysser fingrene og håper på det beste. Hvis beboerne i Moavegen ikke vinner frem i Lagmannsretten, så får vi håpe at de tre kvinnene orker å stå på videre. Saken er av såpass stor betydning at NFU uansett må prioritere den.

Et større intervju med de tre kvinnene fra Vågå vil du finne i kommende utgave av vårt medlemsblad, Samfunn for alle.

Ønsker du å støtte beboerne i Moavegen bofellesskap i Vågå kommune med kostnadene til domsstolsbehandlingen, så kan du enten gi bidrag til:

Bakkontonummer 1506.09.27097
Vipps # 524990 (Husk å trykk "kjøp og betal" før søker på nr.)

Eller du kan gi bidrag via innsamlingsaksjonen på facebook.

Jens Petter Gitlesen

1 mai 2019

  • 2025-11-20

Konfiguracja anteny satelitarnej w nowym domu

Mieszkasz w urokliwym domku pod Warszawą, może w okolicach Otwocka, Piaseczna albo dalej w stronę Grodziska Mazowieckiego ? Zapewne cieszysz się ciszą i spokojem, ale kiedy przychodzi do podłączenia szybkiego internetu lub telewizji w wysokiej jakości, zaczynają się schody. Często światłowód to melodia przyszłości, a zasięg LTE bywa kapryśny jak pogoda w listopadzie. Właśnie tutaj cyfrowa telewizja satelitarna pokazuje swoją wyższość, oferując dostęp do setek kanałów w jakości 4K niezależnie od tego, czy Twój dom stoi przy głównej drodze, czy w środku lasu. Jednak żeby to wszystko działało jak należy, trzeba wiedzieć, co kupić i jak to zamontować, bo diabeł tkwi w szczegółach technicznych. Nie sztuką jest kupić byle jaki talerz w markecie budowlanym, sztuką jest dobrać taki zestaw, który przetrwa wichury i zapewni stabilny sygnał nawet podczas ulewy.

Dobór anteny, czyli rozmiar ma znaczenie

Wielu sprzedawców będzie Ci wmawiać, że mała czasza o średnicy 60 cm wystarczy do wszystkiego. Nie daj się na to nabrać ! Owszem, przy bezchmurnym niebie zadziała, ale przy pierwszym lepszym deszczu sygnał zniknie, a Ty zostaniesz z czarnym ekranem w połowie meczu. W polskich warunkach atmosferycznych, a szczególnie w województwie mazowieckim, absolutne minimum to antena o średnicy 80 cm, a najlepiej celować w modele 90 cm. Dlaczego ? Większa powierzchnia czaszy zbiera więcej sygnału, co daje nam tak zwany zapas na złe warunki pogodowe. Jeśli szukasz solidnego sprzętu, rozejrzyj się za produktami polskiej marki Corab (na przykład model Corab 900) albo portugalskiej firmy Famaval czy hiszpańskiego Televes. Te marki znajdziesz w specjalistycznych sklepach jak Hollex, Satsklep czy Dipol.

Drugą kwestią jest materiał. Masz do wyboru dwie główne opcje :

  • Anteny stalowe – są tańsze i cięższe, co może być zaletą przy silnym wietrze, ale z czasem mogą korodować w miejscach uszkodzeń farby.
  • Anteny aluminiowe – są lżejsze i całkowicie odporne na rdzę, co jest ogromnym atutem, jeśli nie chcesz wchodzić na dach co kilka lat.
Zwróć też uwagę na kolor. Grafitowe lub ciemnoszare czasze świetnie komponują się z nowoczesnymi dachówkami i nie rzucają się w oczy tak jak białe talerze.

Serce zestawu, czyli konwerter i okablowanie

Tutaj technologia poszła mocno do przodu. Kiedyś standardem były konwertery typu Twin lub Quad, od których trzeba było ciągnąć osobny kabel do każdego dekodera. Dziś rządzi technologia Unicable II (znana też jako dCSS). Pozwala ona na przesyłanie sygnału do wielu dekoderów (nawet do 32 !) za pomocą jednego kabla koncentrycznego. To niesamowita wygoda, szczególnie jeśli masz w domu nowoczesny dekoder typu 4K DualBOX+ od Canal+ albo Polsat Box 4K. Dzięki technologii Unicable możesz jednocześnie oglądać jeden program i nagrywać kilka innych w tle, bez konieczności ciągnięcia plątaniny kabli po elewacji. Szukając odpowiedniego modelu, sprawdź konwertery marki Inverto (seria Unicable II) lub Televes. To sprawdzone konstrukcje, które polecają rekomendowani instalatorzy telewizji cyfrowej zapewniający wsparcie po montażu.

A skoro o kablach mowa, to tutaj popełniana jest większość błędów. Nigdy nie używaj białego kabla na zewnątrz ! Białe przewody są przeznaczone do wnętrz i pod wpływem słońca (promieniowania UV) ich izolacja popęka po dwóch sezonach, a do środka dostanie się woda. Do instalacji zewnętrznej kupuj wyłącznie kabel czarny, żelowany, najlepiej klasy Triset-113 PE. Ważne jest też, aby żyła wewnętrzna była wykonana z pełnej miedzi, a nie ze stali miedziowanej (CCS). Miedź zapewnia lepsze parametry przesyłu i jest trwalsza mechanicznie.

Montaż bez dziur w kominie

Większość z nas ma na dachu kominy systemowe, których nie wolno wiercić pod rygorem utraty gwarancji. Jak więc zamontować maszt ? Rozwiązaniem jest obejma kominowa taśmowa. To specjalny uchwyt, który opasuje komin stalową taśmą, nie naruszając jego struktury. To bezpieczne i trwałe rozwiązanie. Pamiętaj też o precyzji ustawienia. W Warszawie i okolicach antenę ustawiamy na satelitę Hotbird (13°E). Azymut wynosi około 190 stopni (czyli lekko na południowy zachód), a kąt elewacji (nachylenie czaszy w górę) to około 30 stopni. Te wartości są kluczowe !

Pomiary, czyli dlaczego "na oko" to za mało

Ustawianie anteny "na paski" w telewizorze to metoda dobra na biwak, a nie do stałej instalacji. Profesjonalny sygnał mierzy się nie tylko siłą, ale przede wszystkim jakością. Kluczowym parametrem jest tutaj MER (Modulation Error Ratio). Dla telewizji satelitarnej w standardzie DVB-S2 minimalna wartość parametru MER to 12 dB, ale typowa zapewniająca stabilny odbiór przy różnych warunkach pogodowych to 15 dB lub więcej. Jeśli jest mniej, obraz będzie się zacinał przy byle deszczu. W przypadku telewizji naziemnej DVB-T2 (którą często łączy się z satelitarną w jednej instalacji) wymagania są jeszcze wyższe – dla modulacji 256-QAM minimalny MER to 29 dB, a typowo powinno być powyżej 32 dB. Bez profesjonalnego miernika ciężko osiągnąć takie wyniki, dlatego rekomendowani monterzy oferują pomoc techniczną, dysponując sprzętem pomiarowym za kilka tysięcy złotych.

Dekodery i nowoczesne funkcje

Operatorzy prześcigają się w ofertach sprzętowych. W Canal+ flagowym modelem jest 4K DualBOX+, który oferuje świetną jakość obrazu i możliwość nagrywania w chmurze lub na dysku. Alternatywą jest starszy, ale bardzo ceniony Ultrabox+ 4K. Oba te urządzenia, po podłączeniu do internetu, dają dostęp do serwisów VOD. Warto wiedzieć, że dekodery Canal+ obsługują aplikacje takie jak Netflix, Player, HBO Max czy Viaplay. Niestety, fani Disney+ czy YouTube muszą obejść się smakiem na tych urządzeniach, bo te aplikacje nie są dostępne na dekoderach satelitarnych tego operatora. Dla osób, które nie mogą zamontować anteny, Canal+ oferuje dekoder Canal+ BOX 4K działający wyłącznie przez internet (OTT).

Z kolei w Polsat Box (dawniej Cyfrowy Polsat) mamy do wyboru nowoczesny Polsat Box 4K oraz jego mniejszą wersję Polsat Box 4K Lite. Ciekawostką jest Soundbox 4K, który ma wbudowane głośniki i oferuje lepszą jakość dźwięku. Te dekodery również obsługują serwisy streamingowe, takie jak Disney+ czy HBO Max, ale uwaga – nie znajdziesz na nich aplikacji Netflix. Jeśli zależy Ci na elastyczności, możesz też wybrać moduł CAM CI+ (zarówno w Polsat Box, jak i Canal+), który wkładasz bezpośrednio do telewizora, eliminując dodatkowe pudełko i pilota. To bardzo estetyczne rozwiązanie, o ile Twój telewizor ma głowicę satelitarną DVB-S2.

Internet i ekologia

Telewizja satelitarna ma też nieoczekiwaną zaletę ekologiczną. Czy wiesz, że emituje ona mniejszy ślad węglowy na godzinę oglądania niż streaming ? Średnia emisja dla telewizji satelitarnej wynosi 4,7 g CO₂ na godzinę, podczas gdy dla streamingu to aż 26,2 g CO₂ ! Jeśli więc dbasz o planetę, tradycyjny talerz jest bardziej "zielony". Oczywiście, do pełni szczęścia potrzebujesz też internetu. Jeśli mieszkasz pod Warszawą, warto sprawdzić ofertę internetu domowego od Canal+, która bazuje na infrastrukturze światłowodowej (często we współpracy z Orange) oraz technologii 5G. Pakiety są elastyczne i pozwalają na stworzenie domowego centrum rozrywki w jednym rachunku.

CechaTelewizja SatelitarnaStreaming (Internet)
Jakość sygnałuStała (przy dobrej instalacji), niezależna od obciążenia sieciZmienna, zależna od szybkości łącza
Ślad węglowy (g CO₂/h)Około 4,7Około 26,2
Wymagania sprzętoweAntena, konwerter, dekoderSzybkie łącze internetowe, Smart TV/Box

Podsumowując, własna instalacja satelitarna to wciąż najlepsza opcja dla mieszkańców podwarszawskich miejscowości, zapewniająca najwyższą jakość obrazu i niezależność od awarii sieci internetowej. Pamiętaj tylko, by nie oszczędzać na kablu i uchwytach, bo to się mści przy pierwszej jesiennej wichurze. A jeśli boisz się wchodzić na drabinę, pamiętaj, że rekomendowani monterzy oferują pomoc techniczną i zrobią to szybciej, bezpieczniej i precyzyjniej, używając profesjonalnych mierników, a Ty będziesz mógł od razu cieszyć się ulubionym serialem !

Serwis, montaż, naprawa anten satelitarnych i telewizyjnych DVB-T2, Rekomendowani instalatorzy Canal+ oraz Polsat Box, Warszawa, województwo mazowieckie, PL, naics:238290 (antenna, household-type, installation)