Kiedy właściciel lokalu gastronomicznego w Warszawie dzwoni z pytaniem co zrobić żeby goście mieli stabilny obraz na wszystkich telewizorach podczas ważnego meczu zwykle zaczynam od jednej rzeczy wyjaśnienia że w restauracji czy barze instalacja satelitarna to już nie pojedynczy talerz na balkonie ale cała mała sieć telewizyjna która musi działać pewnie przez cały dzień niezależnie od pogody i natężenia ruchu.

W takim miejscu jak bar sportowy na Mokotowie czy pizzeria w Piasecznie liczy się nie tylko dobór anteny i dekodera ale też sposób rozprowadzenia sygnału do kilku lub kilkunastu odbiorników tak żeby nikt z gości nie oglądał rozmazanego obrazu albo komunikatu o braku sygnału w połowie transmisji.

W tym tekście przejdę krok po kroku przez główne decyzje które trzeba podjąć od wyboru czaszy i konwertera przez ustawienie anteny na Hotbirda w Warszawie aż po wybór dekoderów 4K od Polsat Box i Canal+ oraz sposób podziału sygnału na wiele telewizorów w lokalu.

Planowanie instalacji w lokalu gastronomicznym

Zanim ktokolwiek wkręci pierwszy kołek w ścianę warto usiąść z kartką i narysować prosty schemat lokalu zaznaczając wszystkie telewizory miejsce na antenę i pomieszczenie w którym stanie główny dekoder lub zestaw dekoderów.

W praktyce w warszawskich barach często sprawdzają się dwa rozwiązania albo kilka dekoderów ustawionych w zapleczu z sygnałem przesyłanym po sieci antenowej albo jeden lub dwa dekodery i dalej modulacja do standardu DVB-T2 tak żeby sygnał pojawiał się na każdym telewizorze jako zwykły kanał naziemny.

Na tym etapie dobrze jest sprawdzić czy na dachu lub elewacji da się bezpiecznie zamocować antenę o średnicy przynajmniej 80 cm a w miejscach o gorszych warunkach zabudowy często lepiej od razu zaplanować czaszę 90 cm szczególnie gdy instalacja ma obsłużyć lokal z wieloma odbiornikami.

Lokalizacja anteny na budynku

W Warszawie antena skierowana na satelitę Hotbird ma azymut około 190 stopni oraz elewację mniej więcej 30 stopni co oznacza że czasza patrzy lekko na południe z niewielkim uniesieniem talerza ponad linię horyzontu.

Podczas montażu na dachu w Śródmieściu czy na Ursusie trzeba upewnić się że w tej linii nie ma wyższych budynków kominów ani wysokich drzew bo nawet częściowe zasłonięcie talerza potrafi wyraźnie pogorszyć parametry odbioru przy gorszej pogodzie.

W lokalach w parterach kamienic gdzie dostęp do dachu jest utrudniony instalatorzy często proponują maszt na podwórku lub specjalny uchwyt balkonowy z dłuższym wysięgnikiem tak aby czasza wyszła poza cień budynku i miała czystą widoczność w stronę południa.

Dobór anteny satelitarnej do restauracji lub baru

Do profesjonalnych instalacji w lokalach gastronomicznych najczęściej stosuje się stalowe lub aluminiowe anteny offsetowe o średnicy od 80 do 120 cm w zależności od lokalizacji oraz planowanej liczby podłączonych tunerów.

Na rynku dostępne są między innymi czasze producenta Corab w wersjach stalowych z powłoką antykorozyjną oraz aluminiowych o średnicy 80 90 czy 100 cm które dobrze sprawdzają się w zabudowie miejskiej przy odbiorze z satelity Hotbird wykorzystywanego przez Polsat Box i Canal+.

W obiektach narażonych na silny wiatr na przykład na otwartych dachach w okolicach Legionowa czy Wołomina monterzy anten telewizyjnych chętnie sięgają po anteny o solidnej konstrukcji z wzmocnionym uchwytem masztu dzięki czemu czasza nie przestawia się podczas silniejszych podmuchów.

Konwerter LNB i jego rola

Konwerter LNB odpowiada za przetworzenie sygnału z czaszy na sygnał wysyłany kablem koncentrycznym do dekoderów dlatego w restauracjach rzadko stosuje się najtańsze modele przeznaczone do prostych domowych instalacji.

W lokalach w Warszawie często wykorzystuje się LNB w wersji typu quattro współpracujące z multiswitchami co pozwala zasilić z jednej anteny instalację z wieloma odbiornikami bez ryzyka że przełączenie kanału na jednym dekoderze zakłóci pracę pozostałych tunerów.

Przy bardziej rozbudowanych systemach zdarza się że instalatorzy dobierają konwertery od sprawdzonych producentów z niskim współczynnikiem szumów oraz dużą stabilnością parametrów w wyższych pasmach co przekłada się na lepszą rezerwę jakości sygnału podczas intensywnych opadów.

Jakość sygnału satelitarnego i parametry MER

W telewizji satelitarnej DVB-S2 jednym z podstawowych parametrów jakości sygnału jest MER czyli miara stosunku sygnału do zakłóceń wyrażona w decybelach która pozwala ocenić czy odbiór będzie stabilny w codziennej eksploatacji lokalu gastronomicznego.

Minimalna wartość MER dla poprawnego odbioru DVB-S2 to około 12 dB ale w praktyce dla instalacji w restauracji warto celować w co najmniej 15 dB lub wyżej aby zapewnić zapas jakości podczas deszczu śniegu czy podmuchów wiatru które chwilowo obniżają parametry.

Przy uruchamianiu systemu dobry instalator nie patrzy tylko na prosty wskaźnik procentowy w dekoderze ale korzysta z miernika pokazującego zarówno MER jak i BER przed korekcją co pozwala dokładnie ustawić antenę oraz sprawdzić czy zastosowany kabel i złącza nie powodują dodatkowego pogorszenia sygnału.

Co oznacza stabilny odbiór w barze

W typowym barze w centrum Warszawy gdzie na kilku ekranach lecą równolegle różne kanały sportowe za stabilny odbiór można uznać konfigurację w której najgorszy z wykorzystywanych transponderów ma MER przynajmniej 15 dB przy suchej pogodzie i nie spada poniżej około 13 dB podczas ulewy.

Jeśli zaraz po instalacji na mierniku widać wartości rzędu 12 dB przy bezchmurnym niebie to jest to wyraźny sygnał że konstrukcja czaszy ustawienie lub okablowanie wymagają korekty ponieważ przy gorszych warunkach sygnał może całkowicie zanikać.

Dlatego już na etapie pierwszego uruchomienia dobrze jest poprosić montera o pokazanie rzeczywistych parametrów z miernika oraz o zapisanie ich w protokole odbioru instalacji żeby w razie problemów po kilku miesiącach było wiadomo od jakich wartości się wychodziło.

Kable koncentryczne i złącza w lokalu gastronomicznym

W lokalach gastronomicznych gdzie sygnał satelitarny musi przejść czasem kilkadziesiąt metrów od dachu do ostatniego telewizora odpowiedni dobór przewodów koncentrycznych ma bezpośredni wpływ na jakość odbioru kanałów HD i 4K.

Profesjonaliści zwykle sięgają po kable o średnicy około 6 8 mm z żyłą z pełnej miedzi oraz gęstym podwójnym ekranowaniem które zapewniają mniejsze tłumienie w paśmie do 2150 MHz a więc w zakresie używanym w instalacjach satelitarnych.

W praktyce różnica między tanim przewodem z domowego marketu a solidnym kablem z żyłą z pełnej miedzi potrafi wynieść kilka dB na odcinku kilkudziesięciu metrów co może zdecydować o tym czy lekkie pogorszenie pogody wywoła zniekształcenia obrazu na ekranach w całym lokalu.

Montaż złączy F i rozgałęźników

Drugim elementem który często decyduje o powodzeniu całej instalacji jest prawidłowy montaż złączy typu F oraz dobór rozgałęźników i odgałęźników o parametrach przystosowanych do pracy w paśmie satelitarnym.

Złącza typu F powinny być zakładane przy użyciu odpowiednich narzędzi z zachowaniem właściwej długości odsłoniętego dielektryka tak aby ekran kabla nie dotykał przewodu wewnętrznego co mogłoby spowodować problemy z sygnałem.

W większych lokalach gdzie sygnał jest rozprowadzany do kilku pięter lub kilku sal stosuje się często odgałęźniki o różnych tłumieniach oraz wzmacniacze szerokopasmowe dzięki którym można wyrównać poziom sygnału na końcach linii i uniknąć sytuacji w której najdalsze gniazda mają znacznie gorsze parametry.

Dekodery 4K Polsat Box i Canal+ w restauracji

Właściciele lokali gastronomicznych najczęściej decydują się na ofertę Polsat Box lub Canal+ ponieważ obie platformy zapewniają szeroki wybór kanałów sportowych filmowych i muzycznych a także dekodery 4K przystosowane do pracy w nowoczesnych instalacjach.

W przypadku Canal+ popularnym wyborem są dekodery Ultrabox+ 4K oraz Dualbox+ 4K które umożliwiają odbiór kanałów w rozdzielczości Ultra HD oraz podłączenie do internetu przewodowo lub przez sieć bezprzewodową w celu korzystania z usług streamingowych.

Polsat Box oferuje z kolei dekodery Polsat Box 4K Polsat Box 4K Lite oraz Soundbox 4K które również obsługują sygnał 4K i potrafią po połączeniu z internetem korzystać z serwisów online co w lokalach gastronomicznych bywa wykorzystywane do wyświetlania dodatkowych materiałów VoD lub aplikacji.

Moduły CAM CI+ w telewizorach w lokalu

Tam gdzie inwestor stawia na nowoczesne telewizory z wbudowanym tunerem satelitarnym dobrym rozwiązaniem są moduły CAM CI+ dzięki którym można pominąć zewnętrzny dekoder i wpiąć kartę dostępową bezpośrednio do odbiornika.

W ofercie Polsat Box funkcjonuje moduł CAM CI+ współpracujący z telewizorami obsługującymi ten standard natomiast Canal+ posiada moduł CAM ECP przeznaczony do odbiorników zgodnych z wymaganym zabezpieczeniem treści.

W praktyce w restauracjach w Warszawie częściej spotyka się jednak klasyczne dekodery ustawione w szafce na zapleczu a następnie sygnał HDMI zamieniany jest na sygnał rozprowadzany po kablu antenowym co ułatwia serwis i ogranicza ryzyko przypadkowego przełączania kanałów przez obsługę sali.

Internet i dekodery OTT w lokalu gastronomicznym

Coraz więcej lokali gastronomicznych oprócz klasycznej telewizji satelitarnej korzysta również z dostępu do internetu aby uruchomić serwisy streamingowe lub dekodery działające wyłącznie po sieci.

Dostęp do internetu można zorganizować między innymi w ramach usług oferowanych przez Canal+ które obejmują pakiety internetu mobilnego oraz stacjonarnego z możliwością wykorzystania ich do obsługi platformy Canal+ online.

W Polsat Box dla instalacji opartych wyłącznie na internecie stosuje się dekoder Evobox Stream natomiast Canal+ rozwija dekoder Canal+ BOX+ który działa w trybie OTT i pozwala na odbiór treści poprzez łącze internetowe bez konieczności montowania anteny satelitarnej.

Kiedy warto łączyć satelitę z OTT

W praktyce w lokalach w centrum Warszawy gdzie światłowód jest łatwo dostępny świetnie sprawdza się konfiguracja łącząca klasyczną antenę satelitarną z dekoderem 4K oraz dodatkowym dekoderem OTT który pozwala w razie problemów z sygnałem z satelity przełączyć się na transmisję internetową.

Takie rozwiązanie daje też większą swobodę w doborze treści na przykład część ekranów może wyświetlać kanały liniowe z Hotbirda a na jednym z telewizorów można włączyć aplikację VoD z filmami lub relacją dostępną wyłącznie w serwisie streamingowym.

Trzeba jednak pamiętać że dekodery OTT wymagają stabilnego łącza o odpowiedniej przepustowości oraz dobrej sieci wewnętrznej najlepiej przewodowej co warto uwzględnić już na etapie projektowania instalacji w nowo urządzanym lokalu.

Instalacja z wieloma odbiornikami w restauracji

Największym wyzwaniem podczas montażu anteny w lokalu gastronomicznym nie jest samo ustawienie czaszy na satelitę ale zaplanowanie jak rozdzielić sygnał na kilka lub kilkanaście telewizorów tak aby każdy z nich mógł wyświetlać odpowiednie treści.

Przy prostych konfiguracjach gdzie potrzebne są dwa lub trzy niezależne obrazy często stosuje się trzy dekodery podłączone bezpośrednio do trzech telewizorów za pomocą przewodów HDMI a sygnał satelitarny doprowadza się do każdego tunera z multiswitcha lub konwertera typu Unicable.

W większych restauracjach na przykład w halach gastronomicznych na terenie województwa mazowieckiego częściej wykorzystuje się modulatory DVB-T2 lub DVB-C które zamieniają sygnał HDMI z dekodera na sygnał dostępny w całej sieci antenowej jako osobny kanał co ułatwia dystrybucję do kilkunastu odbiorników.

Przykładowa tabela rozwiązań instalacyjnych

Rola monterów i instalatorów w lokalach gastronomicznych

Mimo że w internecie można znaleźć wiele instrukcji montażu anteny satelitarnej doświadczenie pokazuje że w restauracjach i barach na terenie Mazowsza najlepiej sprawdzają się instalacje wykonane przez fachowych monterów którzy na co dzień pracują z systemami z wieloma odbiornikami.

Profesjonalny instalator nie tylko dobierze antenę konwerter multiswitch i kable do konkretnego budynku ale też od razu zaprojektuje rozmieszczenie gniazd sygnałowych oraz szafki na dekodery tak aby obsługa lokalu miała wygodny dostęp do pilotów i urządzeń bez plątaniny przewodów.

Warto też pamiętać że monterzy oferują pomoc techniczną w razie problemów z odbiorem na przykład po silnej wichurze czy remoncie dachu a wielu instalatorów zapewnia regularne przeglądy okresowe podczas których sprawdzają parametry sygnału oraz stan złączy i kabli.

Wsparcie po montażu

Instalatorzy specjalizujący się w obsłudze lokali gastronomicznych zazwyczaj zostawiają właścicielowi prostą dokumentację instalacji schemat połączeń listę użytych urządzeń oraz opis ustawień dekoderów co później bardzo pomaga przy zmianie oferty kanałowej lub rozbudowie systemu.

Nie bez znaczenia jest także dostęp do pomocy telefonicznej wiele firm serwisowych udziela instrukcji krok po kroku jak przełączyć dekoder w inne gniazdo jak zrestartować urządzenia lub jak tymczasowo zmienić kolejność kanałów tak aby szybko przygotować lokal na ważne wydarzenie sportowe.

W praktyce to właśnie stałe wsparcie po montażu sprawia że właściciele restauracji w Warszawie chętnie wracają do tych samych ekip instalatorskich gdy otwierają nowy lokal lub rozbudowują istniejący system o kolejne telewizory.

Bezpieczeństwo i kwestie formalne instalacji

Przy montażu anteny na dachu lub elewacji lokalu gastronomicznego nie można zapominać o podstawowych zasadach bezpieczeństwa które dotyczą zarówno mocowań mechanicznych jak i ochrony przeciwprzepięciowej całej instalacji.

Maszt antenowy powinien być dobrze zakotwiony w konstrukcji budynku przy użyciu odpowiednich kołków i śrub oraz zabezpieczony przed korozją a przewody antenowe prowadzone w sposób uporządkowany z użyciem opasek i przepustów które chronią je przed uszkodzeniami mechanicznymi.

W budynkach wielopiętrowych na terenie Warszawy często wymagane jest także uzgodnienie montażu anteny z administracją wspólnoty lub spółdzielni dlatego warto uwzględnić ten etap w harmonogramie prac żeby nie okazało się że planowany termin otwarcia lokalu z transmisją sportową przesuwa się przez formalności.

Ochrona urządzeń elektronicznych

W instalacjach z kilkoma dekoderami 4K oraz telewizorami o dużych przekątnych opłaca się zadbać o ochronę przeciwprzepięciową oraz odpowiednie zasilanie ponieważ nagłe skoki napięcia potrafią uszkodzić kilka urządzeń jednocześnie.

Dobrym zwyczajem jest stosowanie listew z filtrem oraz zabezpieczeń przeciwprzepięciowych na zasilaniu racka z dekoderami a w niektórych przypadkach również specjalnych ochronników na liniach antenowych szczególnie jeśli maszt jest umieszczony w miejscu narażonym na wyładowania.

Dzięki temu ryzyko awarii całej instalacji podczas burzy spada a ewentualne naprawy ograniczają się do pojedynczych elementów zamiast wymiany wszystkich tunerów i części okablowania.

Jak podejść do instalacji żeby naprawdę działała

Podsumowując praktykę z lokali gastronomicznych w Warszawie można powiedzieć że dobra instalacja anteny satelitarnej zaczyna się na etapie planowania czyli od chłodnej analizy potrzeb liczby telewizorów rodzaju kanałów i sposobu ich dystrybucji w lokalu.

Następnie przychodzi czas na wybór solidnej anteny od renomowanego producenta takiego jak Corab dobrego konwertera LNB oraz okablowania z żyłą z pełnej miedzi a potem dokładne ustawienie czaszy na Hotbirda z zachowaniem wymaganych kątów azymutu i elewacji dla Warszawy czyli około 190 stopni i 30 stopni.

Na końcu pozostaje świadomy wybór dekoderów 4K Polsat Box lub Canal+ ewentualnie modułów CAM CI+ i decyzja czy w lokalu lepiej sprawdzi się klasyczna dystrybucja HDMI na krótkich odcinkach czy system z multiswitchem modulacją DVB-T2 oraz dekoderami OTT wspieranymi przez stabilny internet.

Wezwanie do działania dla właścicieli lokali

Jeżeli prowadzisz restaurację bar sportowy kawiarnię w Warszawie lub okolicach i myślisz o tym żeby goście oglądali mecze koncerty i kanały tematyczne w stabilnej jakości zacznij od prostego kroku spisz na kartce ile telewizorów chcesz podłączyć jakie kanały są dla ciebie wymagane i czy planujesz korzystać także z usług streamingowych.

Z takim zestawem informacji skontaktuj się z doświadczonym instalatorem anten satelitarnych który pracuje na sprzęcie marek obecnych w polskich sklepach specjalistycznych i potrafi zaprojektować instalację z wieloma odbiornikami tak żeby była wygodna w codziennym użyciu oraz przygotowana na rozwój oferty programowej.

Im wcześniej włączysz fachowego montera do planowania tym większa szansa że przy pierwszej dużej transmisji goście będą widzieli płynny obraz w 4K na wszystkich ekranach a ty zamiast walczyć z komunikatem o braku sygnału spokojnie skupisz się na obsłudze klientów i budowaniu renomy swojego lokalu.

Jens Petter Gitlesen