Gunn Strand Hutchinson

Hvordan sikre gode tjenester?

Gode tjenester til mennesker med utvikling er fullt mulig å etablere, det krever sterke statlige føringer og entusiasme i kommunene, hevder NFUs tidliger nestleder Gunn Strand Hutchinson.

Jens Petter Gitlesen

Gunn Strand Hutchinson har lang og omfattende erfaring med tjenestetilbudet til mennesker med utviklingshemming, både på lokalt og nasjonalt nivå. Hun var med på nedleggelsen av institusjonsomsorgen, er mor til en voksen mann med utviklingshemming, har vært tillitsvalgt i NFU gjennom mange år. Gunn var NFUs representant i Rettighetsutvalget. Gunn er ansatt som dosent i sosialt arbeid og hun er leder av rådet for mennesker med nedsatt funksjonsevne i Bodø.

Mange hevder at tjenestene til mennesker med utviklingshemming var bedre på 1990-tallet enn i dag. Gunn Strand Hutchinson deler dette synet, men det er av interesse å høre hennes begrunnelse av hvorfor situasjonen var bedre for snaut 30 år siden.

På begynnelsen av 1990-tallet var alle opptatt av å realisere reformen. Holdningene var bedre. Det var en glød og en iver i kommunene for å bygge opp noe bra. Tjenestene var langt mer individuelt tilpasset.

Hvorfor var holdningene bedre og tjenestene mer individuelt tilpasset?

Boligsituasjonen med de store bofellesskapene har utvisket innholdet i reformen. Institusjonskulturen blomstrer og dreper de individuelle tjenester. Boligstrukturen påvirker tjenestene. Er det fire beboere, så blir det en helt annet enn i en institusjon med 25. Det blir flere tjenesteyter og det blir vanskeligere for tjenestyterne å se den enkelte. De som mottar tjenestene blir usynlige. Skiftplanene får for sterkt fokus og for å få skiftplanene til å gå opp, så benyttes mange småstillinger. Mange involverte gjør det vanskelig å tilpasse skiftplanene til den enkeltes behov. Systemene som må utvikles med en stor bemanning, gjør det vanskelig med individuelle tilpasninger.

Holdingene, spesielt blant politikere og ledende forvaltere var bedre før dels fordi det var store diskusjoner før, under og etter reformen. Slike diskusjoner fører til både til opplæring og bevisstgjøring. Det var stor glød i kommunene for å bygge opp noe bra. I reformperioden var den statlige styringen sterkere og det var store beløp som ble overført til kommunene. Forholdene ble derfor viktige både for den politiske- og administrative ledelsen i kommunene. Nå har diskusjonene forsvunnet, den statlige styringen er svak. Lovverket er rundt og skjønnsmessig, kontrollen er svak og økonomiske virkemidler benyttes knapt.

Hva bør gjøres for å bedre situasjonen?

Det trengs en bedre statlig styring og langt bedre tilsyn. Lov og forskrift må fokusere på individuelt tilpassede tjenester og antallet tjenesteytere som en må forholde seg til. Tilsynet må omfatte det overordnede formålet med tjenesten, nemlig det å kunne delta i samfunnet. Den enkeltes mulighet for å delta på fritidsaktiviteter, besøke venner og familie og andre sosiale aktiviteter, fanges knapt opp med dagens tilsynsmetodikk. Tilsynene må involvere tjenestemottakere og pårørende. Fokuset må vris slik at en får kontollert om den enkelte får det aktive og meningsfulle livet sammen med andre som loven gir en rett til.

Tjenesteyterne og kommunale ledere må få opplæring i målsetningene med tjenestene. Alle som jobber på feltet må forstå hvorfor institusjonsomsorgen ble nedlagt. I dag er mye av dette tankegodset å finne i FN-konvensjonen om rettighetene til mennesker med nedsatt funksjonsevne, en konvensjon som få på feltet synes å være kjent med. Fylkesmannen må ta et ansvar slik som i reformperioden, da arrangerte fylkesmannen jevnlig kurs og samlinger for å lære tjenesteytere og kommunale ledere om de grunnleggende tankene bak reformen og de overordnede målsetningene med tjenestene.

Kommunene og annen offentlig forvaltning styres i dag i stor grad gjennom rapporteringssystemer. Det som en rapporterer på, får fokus. Her har kommunene et stort forbedringspotensiale. I dag rapporteres avvik, men avvik er stort sett knyttet opp mot detaljbestemmelser fra helsesektoren og arbeidstakeres helse-, miljø- og sikkerhetssituasjon. Dersom tjenestemottaker ikke får delta i ønskede fritidsaktiviteter eller på andre måter ikke får en tjeneste som er i samsvar med tjenestenes formål, så må det også regnes som avvik og rapporteres.

Kan de kommunale rådene bidra til å bedre de kommunale tjenestene?

Rådet kan ha en sentral funksjon, avhengig av hvem som er representert i rådet, hvordan rådet jobber og i hvilken grad politikerne og administrasjonen tar hensyn til rådene. Rådet kan ta opp saker, arrangere debattmøter og opplæring. I Bodø har rådet etablert dialog og presentert løsninger som både politikere og administrasjonen har fulgt. Rådet i Bodø har reist større problemstillinger, f.eks. etterlevelsen av FN-konvensjonen om rettighetene til mennesker med nedsatt funksjonsevne. Vi forsøker å plassere konkrete saker innen rammen av konvensjonen. Videre har vi en tips-knapp på rådets nettside hvor innbyggerne kan gi beskjed om hva som fungerer og hva som ikke fungerer. Tipsene besvares rimelig raskt, slik at rådet skal oppfattes som en reell mulighet for å få løsning på utfordringene som den enkelte sliter med.

Jeg håper og tror at regjeringen i forbindelse med den varslede stortingsmeldingen om politikken overfor mennesker med nedsatt funksjonsevne vil komme med tiltak som bedrer tjenestesituasjonen. Har en problemer med å få individuelle tjenester fra kommunen, så kan en også vurdere BPA, en ordning som er lett å tilpasse tjenestemottaker. En kan også kjøpe egen bolige og slik være uavhengig av kommunens tilbud. Min sønn kjøpte nettopp en tre-roms leilighet i et borettslag. Bokostnadene er omtrent halvparten av husleiene i de nye kommunale bofellesskapene. Mange kan få bedre og billigere boliger om de kjøper boligen selv. Har en BPA og selveid bolig, så er avhengigheten av kommunen lavere og muligheten for tilpasning av tjenestene større, enn om en velger kommunale løsninger, avslutter Gunn  Strand Hutchinson.

26 april 2019

  • 2025-11-20

Techniczne aspekty przeprowadzki do nowego domu

Przeprowadzka do nowego mieszkania w Warszawie to zawsze spore wyzwanie. Spakowanie dobytku, załatwienie formalności, a na końcu jeszcze kwestia telewizji. Wielu klientów platform satelitarnych zabiera ze sobą tylko dekoder, zostawiając starą antenę w poprzednim lokum. To rozsądne podejście, bo nowe miejsce to nowe możliwości – można zamontować lepszy zestaw antenowy z nowoczesnym konwerterem, który zapewni stabilny odbiór kanałów Polsat Box i Canal+. Wystarczy jeden telefon do autoryzowanego serwisu, a fachowcy zajmą się resztą.

Dlaczego nowa antena satelitarna ma znaczenie po przeprowadzce ?

Współczesne technologie rozwijają się dynamicznie, a wraz z nimi rosną wymagania nadawców. Nowoczesne zestawy antenowe charakteryzują się lepszą stabilnością sygnału, większą odpornością na zakłócenia oraz nowszymi konwerterami LNB, dostosowanymi do szerokiego zakresu częstotliwości. Dzięki temu instalacja działa niezawodnie, co ma szczególne znaczenie w warunkach miejskich, gdzie bliskość budynków i różne źródła interferencji mogą utrudniać odbiór.

Platformy satelitarne nadają głównie z satelitów Eutelsat Hot Bird 13°E. Aby cieszyć się poprawnym odbiorem, antena musi zostać odpowiednio ustawiona pod właściwym kątem elewacji i azymutu. Dla Warszawy parametry te wynoszą odpowiednio około 30 stopni elewacji i 190 stopni azymutu. Nowoczesne konwertery pozwalają uniknąć utraty jakości na dłuższych odcinkach kabla koncentrycznego. Dla osób chcących odbierać kanały w rozdzielczości 4K konieczne jest zastosowanie kompatybilnego dekodera, kabla satelitarnego wysokiej jakości oraz LNB zapewniającego stabilne parametry odbioru.

Jaki konwerter LNB wybrać ?

Na rynku dostępne są konwertery typu Single, Twin, Quad oraz Octo. Różnią się liczbą wyjść do podłączenia dekoderów:

  • Single: jedno wyjście, odpowiednie dla użytkowników z jednym odbiornikiem satelitarnym.
  • Twin: dwa niezależne wyjścia, pozwalające na podłączenie dwóch dekoderów lub jednego dekodera PVR z dwoma głowicami.
  • Quad: przeznaczony do większych instalacji, np. gdy w mieszkaniu znajdują się cztery dekodery lub chce się korzystać z kilku odbiorników w różnych pomieszczeniach.
  • Octo: osiem niezależnych wyjść – stosowany w miejscach, gdzie potrzeby są bardzo duże, a sygnał trzeba rozprowadzić do wielu odbiorników.

W Warszawie często wybiera się konwertery Twin lub Quad, gdyż duża liczba mieszkańców decyduje się na oglądanie telewizji w różnych pokojach lub korzysta z dekodera z funkcją nagrywania jednocześnie kilku kanałów. Przy nowej instalacji warto rozważyć konwerter o niższym współczynniku szumów (np. 0,1 dB), zapewniający lepszą rezerwę sygnału w trudnych warunkach pogodowych.

Wybór odpowiedniej anteny satelitarnej

Wybór anteny to kluczowa decyzja, która wpływa na jakość odbioru. W sklepach internetowych takich jak Dipol, Telmor czy Corab znajdziemy szeroką ofertę talerzy satelitarnych o różnych średnicach i parametrach. Najpopularniejsze rozmiary to 80 cm, 90 cm i 100 cm. Dla terenu Warszawy i okolic w zupełności wystarcza antena o średnicy 80 cm, choć w przypadku trudnych warunków propagacyjnych (np. zacienienie budynkami) lepiej zainwestować w 90 cm lub 100 cm.

Producent Corab oferuje anteny wykonane z wysokiej jakości materiałów, odporne na warunki atmosferyczne. Modele takie jak Corab 80cm offsetowa czy Corab 90cm offsetowa to sprawdzone rozwiązania, które znajdują się w ofercie wielu sklepów satelitarnych w Polsce. Anteny offsetowe charakteryzują się tym, że promiennik znajduje się poza osią główną talerza, co pozwala na lepsze wykorzystanie powierzchni odbiorczej.

Parametry techniczne anten Corab

  • Corab 80cm offsetowa: średnica 80 cm, współczynnik zysku 37,4 dB przy 11 GHz, waga około 4,5 kg.
  • Corab 90cm offsetowa: średnica 90 cm, współczynnik zysku 38,6 dB przy 11 GHz, waga około 5,2 kg.
  • Corab 100cm offsetowa: średnica 100 cm, współczynnik zysku 39,8 dB przy 11 GHz, waga około 6,1 kg.

Wyższy współczynnik zysku oznacza lepszą zdolność do odbioru słabszych sygnałów, co przekłada się na stabilniejszą pracę instalacji w warunkach złej pogody.

Kabel koncentryczny – ważny element instalacji

Oprócz anteny i konwertera ogromne znaczenie ma wybór odpowiedniego kabla. W instalacjach satelitarnych stosuje się kable koncentryczne o impedancji 75 Ω. Wysokiej jakości kabel minimalizuje straty sygnału na długościach nawet kilkudziesięciu metrów. W ofercie sklepów znajdziemy kable takich producentów jak Telmor, Dipol czy Triax.

Kabel Telmor RG-6 to popularny wybór wśród instalatorów. Charakteryzuje się pełnym ekranowaniem i niskimi stratami. Dla wymagających instalacji, szczególnie z wieloma odbiornikami, warto rozważyć kabel Triax TF 750, który oferuje jeszcze lepsze parametry tłumienia. Dla instalacji 4K konieczne jest zastosowanie kabla o niskim tłumieniu w paśmie powyżej 2000 MHz.

Parametry kabli satelitarnych

ParametrTelmor RG-6Triax TF 750
Tłumienie przy 800 MHz9,5 dB/100m7,8 dB/100m
Tłumienie przy 2150 MHz16,2 dB/100m13,5 dB/100m
Ekranowanie100 dB120 dB

Jak widać, kabel Triax TF 750 charakteryzuje się niższym tłumieniem, co ma znaczenie przy długich odległościach między anteną a dekoderem.

Dekodery 4K i streaming – nowa era telewizji

Przeprowadzka to dobry moment na upgrade dekodera. Polsat Box oferuje kilka modeli 4K: Polsat Box 4K, Polsat Box 4K Lite oraz Soundbox 4K. Wszystkie obsługują serwisy streamingowe takie jak HBO Max, Disney+, Sky Showtime i Polsat Box Go. Wymagają one podłączenia do internetu, a dostęp do aplikacji zależy od posiadanego abonamentu.

Canal+ również ma w swojej ofercie dekodery 4K: Ultrabox+ 4K i Dualbox+ 4K. Obsługują one Netflix, Player, HBO Max i Viaplay. Niestety, niektóre aplikacje jak Disney+ czy YouTube nie są dostępne na dekoderach hybrydowych Canal+. Dla osób preferujących czysty streaming dostępne są dekodery OTT: Canal+ BOX+ oraz Evobox Stream od Polsat Box.

Moduły CAM CI+ jako alternatywa

Dla posiadaczy nowoczesnych telewizorów z tunerem satelitarnym alternatywą dla zewnętrznego dekodera jest moduł CAM CI+. Polsat Box oferuje Moduł CAM CI+, a Canal+ ma Moduł CAM ECP. Moduły te wpinamy bezpośrednio w gniazdo CI+ w telewizorze, eliminując potrzebę dodatkowego urządzenia i pilota. Wymagają one jednak telewizora zgodnego z systemem danej platformy.

Parametry jakości sygnału – co oznaczają ?

Przy instalacji anteny satelitarnej często mówi się o parametrach MER i BER. MER (Modulation Error Ratio) to miara czystości sygnału cyfrowego. Dla telewizji satelitarnej DVB-S2 minimalna wartość MER to 12 dB, ale dla stabilnego odbioru przy różnych warunkach pogodowych warto mieć 15 dB lub więcej. Wartości poniżej 12 dB mogą skutkować zanikami obrazu, szczególnie podczas burz.

BER (Bit Error Rate) to współczynnik błędów bitowych. Im niższa wartość, tym lepiej. W praktyce instalatorzy dążą do osiągnięcia BER na poziomie 10⁻⁶ lub lepszego. Wartości wyższe mogą świadczyć o problemach z instalacją: niewłaściwe ustawienie anteny, słaby kabel czy uszkodzony konwerter.

Typowe wartości MER dla różnych technik modulacji

  • DVB-S2 QPSK: minimalne MER 12 dB, typowe 15 dB i więcej.
  • DVB-S2 8PSK: minimalne MER 15 dB, typowe 18 dB i więcej.
  • DVB-T2 256-QAM: minimalne MER 29 dB, typowe 32 dB i więcej.

Rekomendowani monterzy oferują pomoc techniczną w razie problemów z parametrami jakości sygnału. Mają oni profesjonalne mierniki, które pozwalają dokładnie ustawić antenę i zweryfikować parametry instalacji.

Montaż anteny – krok po kroku

Montaż anteny satelitarnej to czynność wymagająca precyzji. Pierwszym krokiem jest wybór odpowiedniego miejsca. Antena powinna mieć wolną linię widzenia w kierunku satelity, bez zacienienia budynkami czy drzewami. W Warszawie, w dzielnicach takich jak Mokotów czy Ursynów, często występuje problem z zacienieniem przez wysokie bloki.

Kolejnym krokiem jest montaż masztu. Musi on być stabilny i odporny na wiatr. Zaleca się użycie masztów stalowych ocynkowanych o średnicy co najmniej 38 mm. Następnie montujemy antenę na maszcie, ale nie dokręcamy śrub całkowicie – musimy mieć możliwość regulacji. Po zamontowaniu konwertera i podłączeniu kabla przystępujemy do ustawienia anteny.

Ustawienie anteny na Hot Birda w Warszawie

Ustawienie anteny wymaga precyzyjnego wskazania na satelitę. Dla Warszawy współrzędne geograficzne to około 52°N 21°E. Na tej podstawie obliczamy kąty:

  • Azymut: 190° (kierunek południowo-zachodni).
  • Elewacja: około 30° (kąt wzniesienia anteny nad horyzontem).
  • Pochylenie: około -6° (kąt pochylenia anteny względem pionu).

Rekomendowani instalatorzy zapewniają wsparcie po montażu, co oznacza, że w razie problemów z odbiorem można wezwać ich ponownie do korekty ustawienia. Mają oni doświadczenie w pracy w warunkach miejskich i wiedzą, jak radzić sobie z zakłóceniami.

Problemy w instalacjach satelitarnych w mieście

Warszawa to specyficzne środowisko dla instalacji satelitarnych. Wysokie budynki, sieci LTE, nadajniki radiowe i telewizyjne – wszystko to może zakłócać sygnał. Najczęstsze problemy to:

  • Zacienienie anteny przez inne budynki – rozwiązaniem jest montaż na dachu lub balkonie od strony południowo-zachodniej.
  • Interferencje od sieci 5G – wymaga to zastosowania filtrów 5G w instalacji.
  • Słabe parametry MER – często wynikają ze złej jakości kabla lub niedokładnego ustawienia anteny.
  • Problemy z wieloma odbiornikami – wymagają użycia konwertera Quad lub Octo oraz multiswitcha.

W dzielnicach takich jak Wola czy Bemowo, gdzie dominują wysokie bloki, często konieczny jest montaż anteny na dachu budynku. Wymaga to zgody wspólnoty mieszkaniowej, ale daje najlepsze warunki do odbioru.

Ślad węglowy – satelita vs streaming

Warto wspomnieć o aspekcie ekologicznym. Telewizja satelitarna emituje mniejszy ślad węglowy na godzinę oglądania niż streaming. Średnia emisja dla telewizji satelitarnej wynosi 4,7 g CO₂, podczas gdy dla streamingu to 26,2 g CO₂. Dodatkowo na ślad węglowy ma wpływ źródło energii elektrycznej w danym kraju. Dla porównania, telewizja naziemna DVB-T2 emituje średnio 3,3 g CO₂ na godzinę oglądania.

Wybierając satelitarną telewizję cyfrową, dokonujemy bardziej ekologicznego wyboru, szczególnie gdy korzystamy z energii odnawialnej. To istotny argument dla świadomych konsumentów, którzy zastanawiają się nad wpływem swoich wyborów na środowisko.

Podsumowanie praktyczne

Przeprowadzka to idealny moment na kompleksową modernizację instalacji satelitarnej. Nowa antena, nowoczesny konwerter i kabel wysokiej jakości to inwestycja w lata stabilnego odbioru. W Warszawie, z jej specyficznymi warunkami miejskimi, warto skorzystać z pomocy doświadczonych instalatorów, którzy znają lokalne uwarunkowania i potrafią sprostać trudnym zadaniom montażowym.

Pamiętajmy o wyborze odpowiedniej wielkości anteny – dla większości zastosowań wystarczy 80 cm, ale w trudnych warunkach lepiej postawić na 90 cm lub 100 cm. Konwerter Twin lub Quad pokryje potrzeby większości gospodarstw domowych, a kabel wysokiej jakości zapewni niskie straty sygnału. Na koniec warto rozważyć upgrade dekodera na model 4K z funkcjami streamingowymi, co otworzy dostęp do nowoczesnych usług VOD.

Rekomendowani monterzy oferują pomoc techniczną w razie problemów, a ich doświadczenie pozwala uniknąć typowych błędów przy instalacji. Dzięki temu możemy cieszyć się krystalicznym obrazem i stabilnym odbiorem przez wiele lat.

Serwis, montaż, naprawa anten satelitarnych i telewizyjnych DVB-T2, Rekomendowani instalatorzy Canal+ oraz Polsat Box, Warszawa, województwo mazowieckie, PL, naics:238290 (antenna, household-type, installation)