Torill Vagstad

Ingen skam å snu

Bygg boliger der alle kan bo, og der «Hjerterommet» får leve og utvikle seg, oppfordrer Torill Vagstad, nestleder i NFU.

Ingen skam å snu

Av Torill Vagstad, nestleder Norsk forbund for utviklingshemmede

I dagens Østlendingen 9.mai 2018, leser vi at eiendomssjefen i Elverum Kommune ønsker å flytte et planlagt bofellesskap for mennesker med utviklingshemming fra bydelen Vestad til den nye «Miljø»-bydelen Ydalir. Bofellesskapet er planlagt med 12 enheter. Første gang vi hørte om planene var for cirka 11 år siden. Siden den gang har kommunen søkt og fått lånefinansiering fra Husbanken, men bygging har dratt ut fordi tomten bød på mange utfordringer og kommunen «krangle»t med Bane Nor.

 

Etter 11 lange år har Elverum Kommune fått nok av venting og «krangling». Tomten i den nye bydelen var egentlig tiltenkt en barnehage, den ble flyttet til en annen tomt, og er så godt som ferdig opparbeidet og meget velegnet til formålet. Den ligger nær sentrum, nær skole, butikk, barnehage, opparbeidede frilufts- og aktivitetsområder, og ikke minst: Den ligger der «andre» folk bor.

NFU er glad for at eiendomssjefen har tatt dette initiativet. Det er et stort behov for utleieleiligheter for denne gruppa, og mange venter på leilighet de ønsker å leie av kommunen. Kommunen må imidlertid sende saken tilbake til Husbanken på grunn av endring i planene.

 

Så langt er alt bra. Men bare nesten: For 11 år siden da planene om bofellesskapet med 12 enheter ble kjent, protesterte NFU Elverum og omegn lokallag. De viste til sentrale føringer etter ansvarsreformen, der 5-6 enheter var anbefalingen, og mente kommunen heller burde bygge 2 mindre bofellesskap. NFU ble ikke hørt. Heller ikke Husbanken den gang syntes bofellesskapet ble for stort, og lånetilsagn ble innvilget til de 12 enhetene.

 

Nå er det faktisk slik, her vi er nå i 2018, at den sentrale føringen etter ansvarsreformen, -fortsatt gjelder. Ansvarsreformen hadde som formål å avvikle institusjonsomsorgen og sikre normalisering og integrering.

 

Stortingsmelding nr 47/1989-90 viste flere steder til målsetningene om at mennesker med utviklingshemming i størst mulig grad skulle kunne «bo som alle andre».

 

Husbankens rundskriv fra reformperioden gir klare føringer på utforming, beliggenhet og størrelse på bofellesskap. Stortingets Innstilling 54S (2011-2012) gir en klar presisering: «Komiteen viser til at det ved implementeringen av ansvarsreformen ble gjort presiseringer fra Kommunaldepartementet til Husbanken i dokumentet «Retningslinjer og minimumskrav for Husbankens vurdering av boliger for mennesker med utviklingshemming». I retningslinjene fastslo departementet at antallet boenheter ved samlokalisering burde begrensers til «to til fem» enheter.

 

FN-konvensjonen om rettighetene til mennesker med nedsatt funksjonsevne (CRPD) fastslår i artikkel 19 at mennesker med nedsatt funksjonsevne har anledning til å velge bosted, og hvor og med hvem de skal bo, på lik linje med andre, og ikke må bo i en bestemt boform.

 

Stortingsmeldingen «Frihet og likeverd» gjentar i stor grad føringene som tidligere er gitt på feltet.

Rettighetsutvalgets rapport «På lik linje» uttaler i ett av «de 8 løft» at funn fra undersøkelsen viser at mange lever i store bofellesskap isolert fra folk flest. Målet er at mennesker med utviklingshemming skal bo «som folk flest».

 

I de senere år er det publisert mange forskningsrapporter om bofellesskap. En av de største er «Store bofelleskap for personer med utviklingshemming, -noen konsekvenser», utarbeidet av professorene Anna Kittelsaa og Jan Tøssebro ved NTNU/Samfunnsforskning i 2011. Denne rapporten bygger på innsamlede data fra norske kommuner.

 

(Definisjon i rapporten på store bofellesskap er «Mer enn 6 leiligheter som ligger i samme hus eller ved hverandre og er knyttet sammen til en enhet»).

 

Rapporten konkluderer med følgende (i korthet):

Små bofellesskap er best på: Faglig støtte og veiledning til personale, helseoppfølging, trivsel, trygghet, forutsigbarhet, langvarige relasjoner mellom beboere og personale, oppfølging og tilrettelegging for individuelle fritidsaktiviteter, forebygging av trakassering og uro, tilrettelegging av hjelp til sjølhjelp (Mere «lært hjelpeløshet» i større bofellesskap).

 

Det er heller ikke påvist større ensomhet blant beboere i mindre bofellesskap enn i større.

Det som også er viktig funn, er at store bofellesskap formidler i større grad ytre tegn på avvik enn i små bofellesskap. Det fremmer segregering og stigmatisering. Store bofellesskap er i seg selv stigmatiserende fordi de umulig kan inngå som en naturlig del av den totale leilighetsmassen. Små grupper glir lettere inn i nabolaget.

 

Uro er også et fenomen som kjennetegner store bofellesskap. Sannsynligheten for uro og konflikter er økende med antall beboere. Enkelt relasjoner blir automatisk påtvungne, -personer som er tvunget til å være sammen, kan lett bli en plage for hverandre.

 

Elverum Kommune, -vi har nok forskning som viser at små bofellesskap er det beste for de menneskene som skal bo der. Man må huske på at tjenester skal være knyttet til den enkelte og ikke til bofellesskapet. Husleiekontrakten skal være standard leiekontrakter, -tjenester kan ikke knyttes opp til denne. Når kommuner henviser til stordriftsfordeler med store bofellesskap, er det trolig kollektive tjenester og for lavt tjenestenivå som man sikter til.

 

Forfatternes konklusjon i den ovennevnte rapporten er: Store bofellesskap er ikke en fordel slik mange kommuner, også Elverum, argumenter med; tvert imot!

 

Personer med utviklingshemming bor sjelden «som folk flest». (Ref. Stortingsmelding 47). De velger i liten grad hvor de vil bo og med hvem de vil bo. De tildeles ofte bolig etter «ledig plass-prinsippet. Dette er helt vanlig også i Elverum. «Andre» flytter ikke sammen med personer som kun har til felles at de har behov for tjenester fra kommunen. Det er forskjell på venner man sjøl ha valgt og personer man er sammen med på grunn av tjenestens organisering. Boligene bygges ikke primært for at de skal være «noens hjem», -hensikten er at de skal være en arena for å yte omsorg. Beboerne vil da bli definert som hjelpetrengende omsorgsmottakere og ikke som enkeltindivider.

 

I større boenheter har det vist seg at gruppetenking og rasjonell tenking fort tar over for individuell mestring og tilrettelegging (Ringstad 2011). Konsekvens: Lært hjelpeløshet på sikt. Dette medfører økte kostnader.

 

KONKLUSJON:

Store bofellesskap er ikke billigere enn små dersom alt annet er likt. Det forhindrer ikke at noen (Elverum Kommune?) bruker anledningen til å gjøre dem billigere (for eksempel: Årlige kommunale nedskjæringer).

 

Det er ikke mindre ensomhet i mindre bofellesskap. Det er ikke større faglighet i større bofellesskap.

Elverum Kommune, -det er ingen skam å snu! Lev opp til valgspråket «Elverum har hjerterom». Bygg boliger der alle kan bo, og der «Hjerterommet» får leve og utvikle seg!

10 mai 2018

  • 2025-11-12

Profesjonalna instalacja anten satelitarnych i naziemnych

Pracuję z antenami od wielu lat i wiem, że prawidłowy odbiór telewizji to dla wielu osób sprawa fundamentalna. Niezależnie od tego, czy jesteś klientem Polsat Box, Canal+, czy po prostu chcesz oglądać darmową telewizję naziemną, odpowiednia instalacja decyduje o jakości Twojego odbioru. W tym artykule pokażę Ci, dlaczego profesjonalny montaż ma tak duże znaczenie, jak dobrać sprzęt do Twoich warunków oraz kiedy warto wezwać fachowca. Opowiem o tym w sposób prosty, opierając się na moim doświadczeniu i aktualnych technologiach dostępnych na rynku.

Dlaczego prawidłowy montaż anteny ma tak duże znaczenie?

Wielu ludzi uważa, że montaż anteny satelitarnej to prosta sprawa – przykręcenie kilku elementów i skierowanie talerza na niebo. W praktyce, każda nieprawidłowość na tym etapie może skutkować problemami, które ujawnią się dopiero po czasie. Źle zamocowana antena może zmienić swoje położenie pod wpływem wiatru, a nieodpowiednio poprowadzone kable mogą tracić sygnał lub ulec uszkodzeniu. Monterzy z doświadczeniem oferują pomoc techniczną, która eliminuje takie ryzyko. Korzystają oni ze specjalistycznych narzędzi, takich jak mierniki sygnału, które pozwalają precyzyjnie ustawić antenę i zweryfikować jakość sygnału w danym miejscu.

W regionach takich jak Mazowsze, gdzie zabudowa jest bardzo zróżnicowana, profesjonalne podejście jest szczególnie ważne. W samym centrum Warszawy wieżowce mogą odbijać i tłumić sygnał, tworząc tak zwane martwe pola. Z kolei na obrzeżach miast, na przykład w podwarszawskich Legionowie czy Pruszkowie, problemem bywa odległość od nadajnika lub przeszkody terenowe. Instalatorzy znają te uwarunkowania i potrafią dobrać optymalne rozwiązanie dla konkretnej lokalizacji. Zwracają również uwagę na trwałość mocowania, które musi wytrzymać polskie warunki atmosferyczne – od silnych wiatrów po obfite opady śniegu.

Różnice między telewizją satelitarną a naziemną

Zanim przejdziemy do szczegółów montażu, warto zrozumieć podstawową różnicę między tymi dwoma systemami. Telewizja satelitarna, oferowana przez platformy takie jak Polsat Box i Canal+, polega na odbieraniu sygnału z satelitów krążących nad Ziemią. Wymaga to anteny parabolicznej, popularnie zwanej talerzem, oraz konwertera LNB. Telewizja naziemna DVB-T2 to sygnał nadawany z naziemnych stacji przekaźnikowych, który odbieramy za pomocą anteny naziemnej, często dachowej lub elewacyjnej. Oba systemy mają swoje zalety i ograniczenia, a wybór zależy od Twoich preferencji i lokalizacji.

  • Telewizja satelitarna oferuje bardzo szeroką ofertę programową, w tym kanały w wysokiej rozdzielczości 4K, ale wymaga bezpośredniej widoczności na satelitę, co w miastach z gęstą zabudową bywa problematyczne.
  • Telewizja naziemna zapewnia dostęp do podstawowych kanałów bez abonamentu, ale jej zasięg i jakość są uzależnione od odległości od nadajnika i warunków terenowych.

Profesjonalni instalatorzy pomagają dobrać system optymalny dla Twojej sytuacji, biorąc pod uwagę dostępne opcje i możliwości techniczne posesji.

Jak wybrać odpowiednią antenę satelitarną?

Wybór anteny satelitarnej nie powinien być przypadkowy. Podstawowym parametrem jest jej średnica, która wpływa na siłę odbieranego sygnału. W Polsce, do odbioru pakietów Polsat Box i Canal+ z satelity Hot Bird, zazwyczaj wystarczają talerze o średnicy 60-80 cm. W rejonach o nieco słabszym sygnale lub przy konieczności odbioru z kilku satelitów, warto rozważyć większe modele, na przykład 90 cm lub nawet 100 cm. Na rynku dostępnych jest wiele sprawdzonych modeli od producentów takich jak Corab, który jest jednym z największych w kraju.

Przeglądając oferty sklepów, znajdziesz między innymi:

  • Corab ASC600P – kompaktowa antena offsetowa o średnicy 60 cm, idealna do standardowego odbioru w dobrych warunkach.
  • Corab ASC800P – solidna antena o średnicy 80 cm, dobrze sprawdzająca się w trudniejszych lokalizacjach.
  • Modele z wspornikiem mocującym do ściany lub komina, na przykład Corab Z 283, które zapewniają stabilność.

Istotnym elementem całego systemu jest konwerter LNB. To małe urządzenie zamontowane na ramieniu przed anteną, które odbiera sygnał odbity od talerza i przetwarza go do dalszej transmisji kablem. W przypadku standardowego odbioru sprawdzą się uniwersalne LNB pojedyncze, na przykład Inverto Black Pro. Jeśli planujesz podłączyć kilka telewizorów, potrzebny będzie konwerter z wieloma wyjściami, na przykład podwójny (twin), poczwórny (quad) lub nawet ośmiowyjściowy (octo). Pozwala to na niezależną pracę wielu odbiorników w domu. W ofercie sklepów znajdziesz modele takie jak Inverto IDLB-TWL400 czy Strong SRT LNB 4Q.

Warto zwrócić uwagę na współczynnik szumów LNB. Im jest niższy, tym lepiej. Wartość 0,1 dB jest obecnie standardem w dobrych modelach. Dla systemów z wieloma odbiornikami istotna jest też technologia. Niektóre nowoczesne LNB, na przykład z serii Inverto Black Ultra, oferują lepszą wydajność w szerokim paśmie częstotliwości, co przekłada się na stabilniejszy odbiór.

Ustawienie anteny satelitarnej krok po kroku

Samodzielne ustawienie anteny satelitarnej jest możliwe, ale wymaga cierpliwości i podstawowej wiedzy. W Warszawie, aby złapać satelitę Hot Bird (13°E), z której nadają Polsat Box i Canal+, należy ustawić antenę na azymut około 190 stopni (licząc od północy w kierunku ruchu wskazówek zegara) i elewację około 30 stopni. Są to wartości przybliżone, które mogą się nieznacznie różnić w zależności od konkretnej lokalizacji i przeszkód.

Proces wygląda następująco:

  • Wybierz stabilne miejsce montażu, najlepiej na ścianie zewnętrznej lub dachu, z czystą linią widzenia w kierunku południowym.
  • Złóż antenę według instrukcji i zamontuj ją na wsporniku, upewniając się, że wszystkie śruby są dokręcone.
  • Zamontuj konwerter LNB na ramieniu i podłącz do niego kabel koncentryczny.
  • Drugi koniec kabla podłącz do miernika sygnału lub bezpośrednio do odbiornika satelitarnego.
  • Luźno dokręć mechanizmy regulacji azymutu i elewacji, aby móc swobodnie poruszać anteną.
  • Powoli obracaj antenę w płaszczyźnie poziomej (azymut) i pionowej (elewacja), obserwując wskazania miernika lub poziom sygnału na ekranie telewizora.

Gdy znajdziesz pozycję z najsilniejszym sygnałem, dokręć wszystkie śruby mocujące. Pamiętaj, że nawet niewielkie drgnięcie może spowodować utratę sygnału. Profesjonalni monterzy używają precyzyjnych mierników, które pokazują nie tylko siłę sygnału, ale także kluczowe parametry jak MER. Dla sygnału satelitarnego DVB-S2 wartość MER na poziomie 15 dB i więcej gwarantuje stabilny odbiór nawet podczas gorszej pogody. Wartości minimalne to około 12 dB. To właśnie dlatego pomoc doświadczonego instalatora często okazuje się nieoceniona – on nie szuka sygnału "na oko", tylko precyzyjnie ustawia antenę na podstawie konkretnych danych.

Instalacja anteny naziemnej DVB-T2

Telewizja naziemna w standardzie DVB-T2 to obecnie podstawowy sposób na odbiór darmowych programów. Aby cieszyć się krystalicznym obrazem, potrzebujesz odpowiedniej anteny i poprawnej instalacji. W przeciwieństwie do anten satelitarnych, anteny naziemne muszą być skierowane w stronę najbliższego nadajnika. W Warszawie i okolicach główne nadajniki znajdują się między innymi na Pałacu Kultury i Nauki, przy ul. Raszyn czy w Łomiankach.

Dobór anteny zależy głównie od odległości od nadajnika:

  • W strefie dobrego odbioru, w promieniu kilku kilometrów od nadajnika, sprawdzą się kompaktowe anteny pokojowe lub niewielkie anteny zewnętrzne, na przykład Delta HDS 40/21-69 lub Antenna ATOP A267.
  • W strefie średniego i słabego odbioru, powyżej 10-15 km, konieczne są większe anteny zewnętrzne, dachowe. Przykładem może być antena kanałowa Corab CDS 60/21-60 lub szerokopasmowa Corab NDS 890.
  • W strefie bardzo słabego sygnału, powyżej 30-40 km, stosuje się anteny kierunkowe o dużym zysku, często z wbudowanym wzmacniaczem (preampem), takim jak Telmor TSA-2303.

Podobnie jak w przypadku instalacji satelitarnej, kluczowy jest wybór miejsca montażu. Antena powinna być zamontowana jak najwyżej, z dala od przeszkód jak drzewa czy inne budynki. Kabel łączący antenę z telewizorem powinien być wysokiej jakości, z dobrym ekranowaniem, na przykład kablem SAT 702 lub DG 113. Wszystkie złącza, tak zwane złącza F, muszą być starannie założone, aby uniknąć strat sygnału i problemów z odbiorem.

Do oceny jakości sygnału w telewizji naziemnej również używa się parametru MER. Dla modulacji 256-QAM stosowanej w DVB-T2, minimalna wartość MER to 29 dB, ale dla stabilnego odbioru zaleca się wartości na poziomie 32 dB lub wyższe. Monterzy weryfikują ten parametr podczas ustawiania anteny, co pozwala osiągnąć optymalne rezultaty. Instalatorzy zapewniają wsparcie po montażu, więc w razie jakichkolwiek problemów z odbiorem możesz liczyć na ich fachową pomoc.

Dekodery i akcesoria niezbędne do odbioru

Nawet najlepsza antena jest bezużyteczna bez odpowiedniego odbiornika. Większość nowoczesnych telewizorów ma wbudowany tuner DVB-T2 do odbioru telewizji naziemnej. Jeśli jednak Twój telewizor jest starszy, będziesz potrzebować zewnętrznego dekodera. W przypadku telewizji satelitarnej dekoder jest zawsze wymagany.

Platformy takie jak Polsat Box i Canal+ oferują nowoczesne dekodery 4K, które nie tylko odbierają sygnał satelitarny, ale także umożliwiają dostęp do treści streamingowych przez internet. Przykładowe modele to:

PlatformaDekoder satelitarny 4KDekoder OTT (tylko internet)
Polsat BoxPolsat Box 4K, Polsat Box 4K Lite, Soundbox 4KEvobox Stream
Canal+Ultrabox+ 4K, Dualbox+ 4KCanal+ BOX+

Alternatywą dla dedykowanych dekoderów są moduły CAM CI+. To małe karty, które po włożeniu do odpowiedniego gniazda w telewizorze z tunerem satelitarnym (tzw. telewizorze CI+) umożliwiają odbiór kanałów abonamentowych bez dodatkowego pudełka. Polsat Box oferuje moduł CAM, a Canal+ moduł CAM ECP. To dobre rozwiązanie dla osób, które chcą ograniczyć liczbę urządzeń pod telewizorem.

Do poprawnego działania całego systemu niezbędne są też inne akcesoria:

  • Rozgałęźniki i multiswitche – pozwalają rozdzielić sygnał na wiele odbiorników w domu. Multiswitch, na przykład model Telmor MS 5/8P, jest szczególnie przydatny w dużych instalacjach z wieloma użytkownikami.
  • Złączki F, zwane też końcówkami – muszą być wysokiej jakości, dobrze dociśnięte lub dokręcone, aby zapewnić trwałe połączenie.
  • Ochrona przeciwprzepięciowa – zwłaszcza dla instalacji zewnętrznych, chroni sprzęt przed skutkami wyładowań atmosferycznych. Przykładem jest odgromnik Delta PPO-2S1T-D.

Typowe problemy z instalacjami i ich rozwiązania

Nawet najlepiej wykonana instalacja może z czasem sprawiać problemy. Większość z nich wynika z czynników zewnętrznych lub naturalnego zużycia sprzętu. Jednym z najczęstszych problemów jest całkowity brak sygnału lub jego okresowe zanikanie. Przyczyną może być przesunięcie się anteny pod wpływem wiatru, obrośnięcie jej gałęziami drzew lub uszkodzenie kabla. W takiej sytuacji należy sprawdzić, czy antena jest stabilnie zamocowana i czy nie ma fizycznych uszkodzeń okablowania.

Innym częstym zjawiskiem jest pogorszenie jakości obrazu, objawiające się "kwadratami" na ekranie lub zrywaniem dźwięku. To typowy symptom zbyt słabego sygnału. Przyczyną może być:

  • Złe ustawienie anteny – wymaga precyzyjnej korekty.
  • Uszkodzenie lub zwietrzenie konwertera LNB – wtedy konieczna jest jego wymiana.
  • Niesprawny wzmacniacz w antenie naziemnej – może on zawyżać szumy zamiast wzmacniać użyteczny sygnał.
  • Zbyt długi lub niskiej jakości kabel – powoduje duże straty sygnału.

W przypadku instalacji z wieloma odbiornikami, problemy z jednym telewizorem przy prawidłowym działaniu pozostałych zazwyczaj wskazują na uszkodzenie kabla prowadzącego do tego konkretnego odbiornika lub awię rozgałęźnika. Monterzy oferują pomoc techniczną w diagnozowaniu takich usterek. Dysponują oni narzędziami, które pozwalają im zlokalizować miejsce problemu bez konieczności wymiany wszystkich elementów na próbę.

Kiedy wezwać profesjonalnego instalatora?

Choć część prac serwisowych można wykonać samodzielnie, są sytuacje, w których wezwanie fachowca jest koniecznością. Dotyczy to przede wszystkim montażu anten w trudno dostępnych miejscach, takich jak wysokie dachy lub elewacje wielopiętrowych budynków. Prace na wysokościach wymagają nie tylko odpowiednich umiejętności, ale także specjalistycznego sprzętu zabezpieczającego.

Profesjonalnej pomocy warto też zasięgnąć, gdy:

  • Planujesz złożoną instalację z wieloma odbiornikami w całym domu.
  • Mieszkasz w rejonie o bardzo słabym sygnale i standardowe metody zawiodły.
  • Chcesz mieć pewność, że instalacja jest wykonana zgodnie ze sztuką i będzie służyła bezawaryjnie przez lata.
  • Potrzebujesz doradztwa w doborze optymalnego sprzętu dla Twoich potrzeb.

Instalatorzy zapewniają wsparcie po montażu, co oznacza, że w ramach umowy serwisowej możesz liczyć na ich interwencję w razie jakichkolwiek problemów. To duży komfort i gwarancja, że Twoja inwestycja jest chroniona. Pamiętaj, że dobrze wykonana instalacja to nie tylko chwilowy dobry odbiór, ale także zabezpieczenie przed przyszłymi awariami i kosztownymi naprawami.

Podsumowanie i kolejne kroki

Jak widzisz, profesjonalna instalacja anten satelitarnych i naziemnych to skomplikowany proces, który łączy w sobie wiedzę techniczną, praktyczne umiejętności i znajomość lokalnych uwarunkowań. Od prawidłowego doboru sprzętu, przez precyzyjny montaż, po staranne wykonanie okablowania – każdy detal ma znaczenie dla końcowego efektu. Dlatego, jeśli zależy Ci na bezproblemowym i wysokiej jakości odbiorze telewizji, rozważ skorzystanie z usług doświadczonych monterów. To inwestycja, która zwraca się w postaci codziennej satysfakcji z oglądania ulubionych programów bez zakłóceń. Nie czekaj, aż problemy z odbiorem staną się uciążliwe – zadbaj o swoją instalację już teraz.